(Dầy 320 trang)
 Sinh Lão Bệnh Tử - Ung Thư và Con Nguời (trang 121)
Anne Khánh-Vân***
Từ ngày có gia đình sang ở gần, tôi “phong phú” được thêm một số "đức 
tính" cùng một số kiến thức, nhất là kiến thức về các bệnh tật.
Những kinh nghiệm và học hỏi nho nhỏ có đủ loại: từ những cái đau lặt 
vặt nơi con trẻ như sốt nửa đêm phải đi cấp cứu, hay té lăn quay trên 
cầu thang từ lầu trên xuống lầu dưới bươu đầu sứt trán, đến mổ hạch, mổ 
ruột thừa, cắt bao quy đầu (circumcision),… Nói là lặt vặt nhưng khi 
nhìn thấy cu Khang vẫn còn thuốc mê, nằm im không cục cựa trong phòng 
hồi sức với con chim sưng vù với hàng chục mũi kim khâu như cái vương 
miện dựng đứng… ai cũng thất kinh hồn vía!
Những bệnh tình hoặc 
quá trình khám nghiệm cầu kỳ nơi người lớn thì có thể là soi ruột và soi
 bao tử (endoscopy) để khám phá ung thư bao tử, hay soi mạch tim, thông 
và nông mạch tim (angioplasty) để ngăn ngừa nhồi máu cơ tim (heart 
attack),.. sẽ mất nhiều thời giờ và phức tạp hơn từ phần chuẩn bị đến 
việc chữa trị.
Rồi gần đây nhất là các chứng ung thư, đặc biệt là 
tuyến tiền liệt (prostate cancer). Tên căn bệnh này thì tôi có hay nghe 
nói tới, nhưng biết về nó được bao nhiêu thì lại là chuyện khác. Chị bạn
 nghe chuyện tía tôi mắc bệnh, hỏi thăm "ung thư tuyến tiền liệt là ung 
thư cái gì hở em? Tuyến tiền liệt nằm ở đâu?" Nếu căn bệnh này không gõ 
cửa nhà tôi mà tôi biết tuyến tiền liệt là cái thứ tuyến gì thì tôi… 
chết liền á. Người nhà mắc phải mà kẹt không khá tiếng Anh để có thể tự 
đi bác sĩ và cần mình đi theo nên tôi phải tìm hiểu về căn bệnh để làm 
cái cầu trung gian giữa bác sĩ và bệnh nhân.
Ngoài những bộ phận 
chung mà cơ thể nào cũng có, phụ nữ thì có các chứng như ung thư vú, ung
 thư buồng trứng, ung thư tử cung... Đàn ông thì ung thư tuyến tiền liệt
 (prostate). Tuyến tiền liệt, hay còn gọi là nhiếp hộ tuyến, có kích 
thước cỡ trái hạnh đào (óc chó, walnut), nằm phía dưới bọng đái 
(bladder) và phía trước trực tràng (rectum). Ống nhỏ dẫn nước tiểu và 
tinh dịch đi suốt chiều dài của dương vật (pennis) sẽ đi ngang qua tuyến
 tiền liệt. Tuyến tiền liệt cung cấp chất liệu dung môi giúp tinh trùng 
tồn tại và di chuyển dễ dàng đến trứng trong lúc giao hợp. Tuyến tiền 
liệt phì đại lần thứ nhất ở độ tuổi thanh thiếu niên trong điều độ của 
kích tố nam (male hormone). Thời kỳ phì đại lần thứ nhì diễn ra trong độ
 tuổi 45-60. Tuyến tiền liệt không cần thiết cho suốt quảng đời sống, 
nhưng nó quan trọng cho việc duy trì giống nòi.
Khi ung thư tuyến
 tiền liệt ngày càng phổ biến nơi nam giới, kiểm tra độ bình thường của 
tuyến tiền liệt (PSA - Prostate-Specific Antigen) đã trở thành bắt buộc 
trong những kỳ khám bệnh hàng năm với mục đích phát hiện ung thư sớm để 
chữa trị kịp thời. Chỉ số PSA dưới 4 sẽ là bình thường. Từ ngoài 4 đến 
10 sẽ thuộc ung thư với nguy cơ thấp. Trong giữa 10 đến 20 sẽ thuộc nguy
 cơ trung bình. Từ 20 trở lên sẽ là cao. Và kết quả PSA của tía Hai Lúa 
của tôi là 37.9 có nghĩa rất cao. Phải làm sinh thiết (biopsy) để xác 
định chắc chắn độ ung thư.
Quá trình thực hiện sinh thiết (Biopsy
 procedure) này sẽ nhéo ra một số mẩu tế bào của nơi khả nghi có ung thư
 để xét nghiệm. Kết quả sinh thiết của tía Hai Lúa tôi là: trong 12 mẩu 
tế bào của tuyến tiền liệt được lấy ra và làm xét nghiệm thì 10 mẩu có 
kết quả ung thư cao.
Hẹn với bác sĩ kéo dài hơn một giờ đồng hồ. 
Theo dõi và chữa trị cho một bệnh nhân ung thư đòi hỏi sự kết hợp của 
nhiều bác sĩ. Bác sĩ chuyên khoa gặp gỡ gia đình tôi cũng là người đã 
làm sinh thiết cho tía tôi. Bà đã hội ý với đồng nghiệp chuyên chữa trị 
căn bệnh và giải thích tường tận cho gia đình tôi các nguy cơ có thể xảy
 ra nếu ung thư phát triển nhanh, và từ đó, các bước cần làm tiếp theo, 
cũng như các phương cách chữa trị sẽ tùy thuộc vào kết quả của những xét
 nghiệm sắp đến.
Rời khỏi văn phòng bác sĩ, mặc dù đã tìm hiểu về
 căn bệnh mấy tháng qua, song tôi vẫn có cảm giác như mình vừa ra khỏi 
tiết học chuyên về bệnh ung thư tuyến liền liệt – tôi biết thêm được cả 
lô kiến thức quan trọng, hữu ích về căn bệnh ấy. Bên cạnh nỗi lo âu về 
căn bệnh của tía, tôi cảm thấy tía mình đã may mắn có được những bác sĩ 
giỏi, tận tình, quan tâm chữa trị.
Một khi đã được xác nhận thật 
sự bị ung thư và ở mức nguy hiểm nào, bệnh nhân sẽ được đề nghị chụp 
hình quang tuyến X (X-ray) và cắt lớp bằng điện từ cộng hưởng (MRI) để 
xem ung thư có đã di căn đi đâu hay chưa.
Đây là giai đoạn hồi 
hộp và căng thẳng nhất. Nếu ung thư đã di căn đi nhiều nơi trong cơ thể 
thì coi như hơi bị… kẹt hy vọng. Một người bạn đồng nghiệp của tôi có vợ
 bị ung thư bao tử. Khi phát hiện thì ung thư đã vào tủy. Chị được chữa 
trị bằng hết tất cả các cách: giải phẫu cắt đi bướu ung thư, xạ trị 
(radiation) cho vùng tủy xương bị ung thư lan đến, và hóa trị (chemo) để
 mong đánh bại tất cả các tế bào ung thư đang có bất cứ đâu trong cơ 
thể. Chị được chữa trị khoảng một năm thì qua đời, để lại ba đứa con đều
 dưới 18 tuổi. Đi đám chị, nỗi buồn thấm thía trong tôi. Người ta vẫn 
thường nói, "sinh lão bệnh tử"… nhưng chị ấy còn chưa bước qua tuổi 50!
Tôi đưa tía mình đi chụp quang tuyến X để dò ung thư trong phần mềm 
(nội tạng, bắp thịt) của cơ thể. Kế đó là chụp MRI, để dò ung thư trong 
các phần cứng (xương cốt). X-ray và MRI là những phương pháp định dạng 
những cấu trúc bất thường của sinh mô bằng những tần số và những bước 
sóng khác nhau. Nhược điểm của X-ray so với MRI là nó chỉ cung cấp những
 định dạng phẳng của những sinh mô bất thường trong nội tạng của cơ thể,
 chẳng hạn có thể thấy vết nám trong phổi, hay sạn trong thận... MRI thì
 sử dụng hiện tượng cộng hưởng của vật lý để cung cấp được những định 
dạng ba chiều bằng phương pháp cắt lớp. MRI không làm hại cho những sinh
 mô lành, trong khi X-ray thì có thể. Bạn có nhớ khi đi nha sĩ mà cần 
chụp hình răng, chúng ta phải được phủ lên người miếng áo khoác bằng chì
 để các tia X-ray không làm hại đến những sinh mô lành trong cơ thể.
Tổng cộng thời gian cho quá trình chụp từ đầu xuống chân bằng cả hai 
phương pháp X-ray và MRI kéo dài từ 3 đến 4 tiếng đồng hồ vì bệnh nhân 
phải uống gần 2 lít dung dịch phát quang trong nội tạng. Tôi xin bác sĩ 
cho ngồi nhìn màn hình chung với họ. Khi thấy một hình dạng gì mà con 
mắt không chuyên môn y khoa của tôi hổng hiểu nổi, tôi nhờ bác sĩ giải 
thích. Thế là lại được hiểu thêm một vài điều mới. Quả thật, kiến thức 
nào cũng có cái giá của nó.
Trong phòng chụp hình có nhạc thư giãn 
giúp bệnh nhân quên đi lo âu. Không biết khi nằm trong cái máy chụp hình
 đó, tía tôi đã suy nghĩ những gì vì bản tính ông rất "vô tư"...
Tôi nhớ lại lần ông ngoại bên nhà đột nhiên ngã bệnh. Tôi chạy về ở bên 
ông ba tuần. Đưa ông vào nhà thương để siêu âm, xếp hàng chen chúc và 
chờ thật lâu, khi vào được trong và tới phiên ông ngoại được siêu âm, 
ông được các nhân viên siêu âm khoảng năm phút… Các cục ung thư cái to 
bằng trái cam, cái to bằng quả trứng, đã đi cùng khắp. Ông ngoại là tất 
cả của tôi. Nhìn ông, lòng tôi bể ra từng mãnh vụn… nhưng không dám tỏ 
ra lo âu thương xót. Ông thì nhìn xung quanh, nhìn lượng người bệnh chen
 chúc và chỉ muốn một điều, "Về nhà đi cháu ạ! Ông không sao đâu." Ông 
đã ngoài 80. Quyết định để tâm ông được "yên" và cơ thể ông được “lành 
lặn”, gia đình tôi đưa ông về nhà, chuẩn bị phần tinh thần cho ông.
Hôm nay, không biết ông tía của tôi sẽ ra sao! Kết quả của buổi chụp 
hình hôm nay sẽ ảnh hưởng nhiều thứ trong gia đình. Những người trong 
nhà, từ người nhỏ tới người lớn, từ trẻ con tới người già, hổng ai biết 
gì nhiều. Nhiều giả thiết và kế hoạch chạy tán loạn trong đầu tôi. Trong
 những hoàn cảnh thế này, tôi chỉ kêu đến một người, một người ở tuốt 
trên cao đó!
Phải đi lung tung tứ bề và nếm trải đủ thứ mùi vị 
trong cuộc sống… Còn hiện hữu và đi đến được chặng đường này của cuộc 
đời, chẳng phải vì tôi hay ho hơn ai mà có lẽ vì tôi đã siêng cầu 
nguyện. Tôi tin tưởng Thượng Đế luôn đồng hành với sự cố gắng và thành 
tâm của mỗi người mình. Tôi nói với tía Hai Lúa, "Nếu ba chưa bao giờ 
tin có Thượng Đế, hoặc chưa bao giờ cầu nguyện… thì có lẽ đã đến lúc ba 
hãy bắt đầu tin và cầu nguyện, vì Thượng Đế có thể làm những điều con 
người không thể làm."
Trước năm 75 thì tôi còn bé nên không nhận 
biết ba mình là người như thế nào. Nhưng từ năm 75 về sau, qua những gì 
tôi sống và chứng kiến khi còn gần gũi với gia đình thì có vẻ tía tôi đã
 mất đức tin vào ngày mai, rồi đâm nghi ngờ có chăng Thượng Đế. Nhưng 
tôi đã không ngừng chứng minh cho tía thấy. "Nếu không có Thượng Đế thì 
con, ba, và gia đình mình khó mà còn tới giờ này, lại càng chẳng bao giờ
 đặt chân đến được Mỹ. Ba sẽ không bao giờ được nằm trong cái máy hiện 
đại đó, ở cái nhà thương hạng nhất của nước Mỹ đó, và đang được chữa 
trị… dù ba không phải là triệu phú, mà cũng chưa đóng góp được cho nước 
Mỹ bao nhiêu."
Xong tiến trình chụp hình, tôi đưa ba về nhà, rồi đi 
làm. Bác sĩ gọi điện thoại cho tôi trấn an, "Qua quan sát sơ khởi, tôi 
không thấy có gì trầm trọng. Sẽ chuyển hình chụp đến cho thêm một số bác
 sĩ chuyên xem hình. Chúng tôi sẽ liên lạc với cô ngay sau khi có kết 
quả chính xác. Đây là số điện thoại của tôi. Cô có lo lâu hay thắc mắc 
gì hãy tự nhiên gọi."
Từ hôm được tin tía có ung thư, gia đình 
tôi thay đổi chế độ ăn uống với sự hướng dẫn của những người bạn có kinh
 nghiệm và hiểu biết về bệnh học và cũng như những kiến thức về dinh 
dưỡng. Như tất cả mọi thứ Thượng Đế đã tạo ra, cơ thể của chúng ta cũng 
vô cùng thông minh; nó luôn tìm cách “đối thoại” với chúng ta. Cái gì 
quá nhiều thì sớm muộn gì cũng phải đến lúc ngừng lại; cái gì còn thiếu 
thì phải tìm cách thêm vô. Tía tôi ngưng ăn thịt đỏ, ngưng hút thuốc, 
ngưng uống rượu bia, bớt đường, bớt bột, bớt cay… Bù vào đó, ông ăn thêm
 đậu-hủ, cà-chua, cà-rốt, măng-tây,… Thèm vị đắng và cay của bia hay 
rượu thì sẽ uống nước nấu từ dây khổ-qua. Nó cũng đắng và ngon y như 
bia! (?  )
)
 )
)
Tía tôi hút thuốc chắc gần 50 năm… Chẳng dễ gì thuyết phục được ông bỏ 
thuốc. Nhưng khi phát hiện bị ung thư, có đưa thuốc dụ ông hút, ổng cũng
 hổng dám. Cơ thể người hút thuốc tiết ra một loại cường toan (acid) có 
khả năng bào mòn và xé rách màng bao của những tế bào (membrance) trong 
cơ thể, mở cửa cho vi trùng và vi khuẩn có sẵn trong người vào trong các
 tế bào. Các vi trùng và vi khuẩn này sẽ ăn dần những chất bỗ dưỡng 
trong tế bào, để rồi từ tình trạng mạnh khỏe ban đầu, các tế bào này sẽ 
bị hoại thư. Mầm ung thư bắt đầu mọc lên. Hiện tại vẫn chưa được xác 
định lý do chính xác dẫn đến ung thư. Chỉ biết ung thư là do sự biến 
dạng của DNA trong các tế bào. Khi cơ thể có nhiều tế bào trong tình 
trạng hoại thư, nó sẽ là cơ hội để ung thư phát triển nhanh khi ung thư 
xuất hiện. Cứ mỗi lần tía tôi phải trải qua một quá trình xét nghiệm, 
làm sinh thiết hay chữa trị thì tôi phải thay mặt tía trả lời hàng trăm 
câu hỏi về quá trình sống của tía. Đâu phải trả lời “có hút thuốc” là 
xong. Câu hỏi kế tiếp sẽ là “mỗi ngày bao nhiêu điếu?” và người y tá sẽ 
làm một bài toán ngay trên điện thoại khi nói chuyện với tôi. Cô ta tính
 ra số điếu thuốc hút trong 50 năm qua. Dù tía tôi bị ung thư tuyến tiền
 liệt chứ không phải ung thư phế quản, thanh quản, phổi hay bao tử nhưng
 với độ cao của PSA (có nghĩa thuộc nguy cơ cao), ung thư có thể lan 
sang những chỗ khác nhanh ra sao vì màng tế bào không còn mạnh như những
 người bình thường, không hút thuốc lá khác.
Những lúc lái xe lui
 tới nhà thương là những lúc tôi thường nói chuyện với tía má vì khi về 
nhà, tôi lại phải chạy đi làm, lo nhiều việc khác. Tôi nghĩ chắc tía má 
cũng có khi “ngán” tôi chở họ đi nhà thương vì tôi hay “làm việc tư 
tưởng” với họ! Nhưng “sorry” nha… vì tôi quan niệm có thể hơi khác người
 ta một chút. Đã gọi là đối thoại thì phải thành lời. Có những đối thoại
 người ta thích nghe, có những đối thoại người ta không thích nghe, 
nhưng nếu chỉ nhìn nhau và nghĩ người kia chắc đã hiểu đã biết, không 
cần nói ra, rồi đòi hỏi người kia sẽ làm đúng, hoặc làm như mình nghĩ, 
thì kết quả có thể một trời một vực. Tôi nghĩ bụng, “chắc tía biết cầu 
nguyện, có ai trên đời này lại không biết cầu nguyện?” nhưng cũng hổng 
chắc lắm nên tôi “đối thoại” với tía, “Khi cầu nguyện, ba cầu nguyện làm
 sao? Ba nói gì với ông Trời?” Tía ngần ngừ… Có lẽ vì hồi nào giờ chưa 
ai hỏi tía câu đó!
Tôi bèn kể chuyện cho tía nghe. “Sáng ra, 
trước khi ra khỏi nhà, con thắp nhang, cảm ơn ông Trời cho mình có một 
ngày mới. Lái xe ra khỏi nhà, con đọc kinh cầu xin cho con lái xe đến 
chỗ làm an toàn. Khi đến nơi, con lại đọc kinh cầu nguyện cho con có một
 ngày làm việc có hiệu quả. Trong ngày làm việc, khi xuất hiện những khó
 khăn rắc rối, con lại cầu nguyện cho con có khả năng giải quyết những 
gì cần thiết để hữu ích với những người xung quanh và cho nơi mình làm 
việc. Cuối ngày trước khi ngủ, con ôn lại mọi thứ diễn ra trong ngày rồi
 cảm ơn Thượng Đế, cầu sự bình an cho mọi người.” Còn những lúc cái túi 
chịu đựng trong con “cọp” bị đầy và nó nổi khùng lên thì sao? Con cọp đó
 còn cầu nguyện dữ hơn! Nó cầu nguyện cho cái con cọp trong người mềm 
mại lại, hiền hòa lại, kiên nhẫn hơn, biết chấp nhận và yêu thương hơn.
Ngoài chuyện thay đổi chế độ ăn uống, tía tôi cũng đi nhà thờ thường 
hơn. Ông có điều để cầu và nguyện. Ông đã ngộ ra sức mạnh của sự cầu 
nguyện và quyền năng cao cả của Tạo Hóa, bất kể mình ở đạo nào. Còn 
khuya mà dám thách đố ông Trời!
Qua nhiều ngày hồi hộp chờ đợi, đến 
ngày có kết quả của chụp hình toàn thân: “Chưa! Ung thư chưa đi đâu xa!”
 Bác sĩ gọi điện thoại báo tin cho tôi biết. Mọi thông tin kết quả bệnh 
tình của tía cũng cùng lúc được cập nhật trong hồ sơ trong nhà thương mà
 tôi có thể lên internet và vào xem chi tiết. Tôi điện thoại, nhắn tin 
báo tin cho cả nhà biết. Tin mừng này chắc cũng vui như tin đi vượt biên
 đến nơi bình an! Những suy nghĩ, kế hoạch và tính toán trong cái đầu 
của tôi bây giờ sáng lên và rẻ qua một nhánh, biết rõ hơn những gì sẽ 
diễn ra và cần làm.
Có bệnh nhân ung thư cả hai bên nội ngoại, 
tôi đã có dịp chứng kiến tiến độ của một số loại ung thư - sự khác biệt 
giữa các cách chữa trị, và kết quả tốt cũng như sự huỷ hoại của từng 
cách chữa trị khi nó thích hợp hoặc đối nghịch với cơ thể. Như trường 
hợp vợ của anh đồng nghiệp bị ung thư bao tử - cơ thể chị ta không thích
 hợp với bất kỳ kiểu chữa trị nào. Xạ trị thì xạ trị. Hoá trị thì hóa 
trị. Ung thư vẫn y nguyên trước và sau. Và khi ngồi nghĩ lại, người 
chồng đã tiếc, “Cho làm lại, tôi sẽ không để vợ mình phải trải qua các 
hóa trị. Các hóa chất cho chạy trong người không giết ung thư mà giết cô
 ấy nhanh hơn.” May phước, ung thư tuyến tiền liệt có tử suất tương đối 
thấp. Khám phá kịp và chữa trị thích hợp, tỷ lệ bệnh nhân đánh bại được 
ung thư và sống còn có thể lên đến 90%. Quan trọng hơn cả cũng vẫn là 
sức mạnh tinh thần. Những tác nhân xung quanh sẽ có thể giúp hoặc làm 
mọi thứ thậm tệ hơn. Sự khuyến khích giúp bệnh nhân vững lòng, hoặc trầm
 trọng hóa vấn đề không cần thiết khiến tinh thần bệnh nhân thêm xuống 
thấp, sẽ có tính quyết định cho kết quả. Giễu cợt với bạn bè ra sao khi 
trò chuyện thì giễu cợt… thâm sâu trong lòng, tía biết rõ tía đã may mắn
 hơn triệu người khác ra sao!
Trước hết, tía sẽ được trị kích tố 
nam (male hormone) – chích một lần mỗi ba tháng. Từ ngày đó, tía tôi 
được theo dõi độ tiến hay lui của độ ung thư PSA để xem những chữa trị 
ảnh hưởng đến chứng ung thư trong người tía ra sao. Ngay hôm bắt đầu 
được chữa kích tố nam, tía được thử độ ung thư PSA. Lại một phép lạ! Độ 
ung thư ban đầu là 37.9, và chỉ sau một vài tháng “ăn chay” đã giảm 
xuống 18.6.
Nếu người đàn ông đã cao tuổi, không còn nhu cầu sinh
 lý, mắc ung thư tuyến tiền liệt và ung thư chưa di căn, giải phẩu cắt 
bỏ tuyến tiền liệt sẽ có lẽ là giải pháp thích hợp nhất. Tía tôi chọn 
giữ lại tuyến tiền liệt và làm xạ trị (radiation) – cũng là góp ý của 
các bác sĩ. Ba tháng sau khi được trị hormone, tía tôi được làm xạ trị -
 Tùy thuộc vào độ nặng nhẹ của ung thư, bác sĩ chuyên trị xạ trị sẽ tính
 toán và đề nghị số lần làm xạ trị. Tía tôi sẽ trải qua 44 lần xạ trị. 
Xạ trị này rất nhẹ nhàng. Tía chỉ nằm vào máy như hôm người ta chụp hình
 X-ray toàn thân, và thời gian chiếu tia vào tuyến tiền liệt để diệt ung
 thư mỗi lần vậy sẽ kéo dài khoảng 10 phút, kể cả thời gian chuẩn bị. 
Nhưng làm sao mà biết tuyến tiền liệt nằm chính xác ở đâu, phình to ra 
bao nhiêu,… để mà nhắm máy radiation chiếu vào? Và đây là lúc tôi lại 
được học thêm một tiết học lý thú.
Người ta đi trám răng hay bọc 
răng bằng vàng, chứ có ai biết tuyến tiền liệt cũng có thể được gắn 
vàng? Bác sĩ chuyên “đóng mộc” vàng vào tuyến tiền liệt sẽ đưa một thiết
 bị vào tuyến tiền liệt và đóng ba dấu bằng vàng vào tuyến tiền liệt. Ba
 miếng vàng đó sẽ giúp máy phóng xạ định vị tuyến tiền liệt. Ngoài ra, 
để giới hạn vùng được làm xạ trị một cách chính xác - chỉ trong khoảng 
giới hạn của tuyến tiền liệt, chứ không quá lan rộng ra những vùng xung 
quanh mà làm hại đến những vùng còn mạnh khỏe khác - các bộ phận xung 
quanh tuyến tiền liệt phải được xác định rõ vị trí cũng như kích thước. 
Và để đạt được kết quả cao nhất, y khoa đã tìm ra giải pháp vô cùng hữu 
hiệu: tía tôi đã được đưa vào một chế độ sinh hoạt thật điều độ để các 
bộ phận trong người ông, nhất là ở vùng cần được chữa bệnh, cũng nằm yên
 trong ấy thật điều độ. Nghe thì có vẻ mơ hồ và buồn cười, nhưng chính 
xác là vậy. Nếu bệnh ung thư tuyến tiền liệt này mà không gõ cửa nhà tôi
 thì tôi sẽ chẳng bao giờ hiểu nổi và thấy được sự tinh vi và hiện đại 
mỗi ngày của y khoa.
Trước ngày hẹn để "đóng mộc" vàng vào tuyến 
tiền liệt của tía Hai Lúa, tôi quyết định tổ chức một chuyến nghỉ hè cho
 đại gia đình để tía má lên tinh thần. Những tuần đó rơi vào thời điểm 
Việt Báo tổ chức lễ trao giải Viết Về Nước Mỹ. Thành ra dù đã hứa với 
chú Từ cô Nhã và nhiều bạn hữu Việt Bút, tôi đã không thể về dự lễ.
Vài tuần trước khi bắt đầu các kỳ xạ trị, tía tôi được uống thuốc điều 
hòa tiêu hóa. Có nghĩa ông sẽ ăn uống và tiêu tiểu đúng giờ đúng giấc 
hơn bất cứ khi nào trong đời ông. Sáng ra, ông sẽ đi tiêu toàn bộ để 
trực tràng sẽ hoàn toàn rỗng, song song, ông sẽ uống thật nhiều nước để 
bọng đái căng phồng ở mức tối đa. Nhớ lại là, trực tràng nằm ngay sau 
tuyến tiền liệt. Khi bọng đái ở phía trước căng phồng, nó sẽ đẩy tuyến 
tiền liệt nằm ngay phía dưới xuống phía trực tràng. Khi trực tràng trống
 và bọng đái căng phồng thì tuyến tiền liệt sẽ nằm yên ở vị trí đó, 
không thể di chuyển đi đâu. Và khi đến nhà thương mỗi sáng để được bắn 
tia phóng xạ vào tuyến tiền liệt, ba cái bộ phận kể trên sẽ phải nằm ở 
chính xác vị trí đó.
Một tuần trước khi bắt đầu làm xạ trị, tía 
tôi đến nhà thương để các chuyên viên và bác sĩ xạ trị làm cho ông một 
cái khuôn. Khuôn? Cái khuôn đó là cái giúp khi tía nằm vào máy xạ trị 
thì chân và hông của ông sẽ nằm yên ở chính xác vị trí đó. Hình X-ray 
chụp lại các bộ phận trong nguời tía trên cái khuôn vừa chế, cộng với 3 
dấu vàng trên tuyến tiền liệt sẽ giúp giới hạn vùng tia phóng xạ sẽ được
 bắn vào. Tia phóng xạ sẽ chỉ trị các mô ung thư trên tuyến tiền liệt – 
không bắn xa sang những vùng lân cận.
*
Ung thư có chăng chỉ 
mang lại chết chóc, chia ly?! Thình lình một người quen có chồng lăn 
đùng ra chết một cách vô cớ. Mấy bà bạn đi đám tang nói thầm với nhau, 
"Thấy chồng người ta chết mà mắc ham! Chồng lựu đạn của mình cứ sống 
nhăn răng." Khi hờn nhau, chắc chỉ nói vậy cho hả tức chứ thật ra mấy 
cái người ấy thương nhau hơn mình tưởng. Có những điều thế gian không 
thể hiểu kia mà!
Má tía tôi cũng là một ví dụ trong vô vàn cảnh 
tượng mà tôi đã thấy xung quanh mình. Cứ tưởng khi bà vợ hay ông chồng 
của mình bất ngờ khám phá bị ung thư thì người kia sẽ ôi thôi là mừng. 
Nhưng không! Tự dưng họ trở nên tình tứ thân thiện đến lạ thường. Con 
cháu bà con hàng xóm ai ai cũng nhận thấy và phải ngạc nhiên. Cũng may 
phước! Chứ nếu lỡ họ không phát hiện còn quá thương nhau mà lại dẫy nẩy 
không thèm đá động đến nhau (cho thấy bà luôn)… thì chỉ có bằng chết mấy
 đứa con như tôi. Phải đi làm, phải lo đủ thứ việc, mà còn phải giải 
quyết thêm những điều thế gian không thể hiểu thì chỉ có mà chết cả lô 
tía nhà tôi chứ không phải một ông!
Có một sáng, tôi chuẩn bị đi 
làm thì nghe má Hai Lúa cằn nhằn tía Hai Lúa, "Tại sao ông lại mặc cái 
áo ngủ đi nhà thương? Nó nhăn nhúm và đầy mồ hôi." Tía tôi quát lại, 
"Mặc kệ tui!" Thấy ngứa tai gai mắt, tôi bèn “đối thoại” với tía: "Ba à,
 ba hãy mừng là má không dỡ điên, bỏ thí ba nằm lăn lóc như kẻ vô gia 
cư. Ba chọc má khùng lên, ngoài căn bệnh ba phải chịu đựng, ba còn phải 
đối phó với cái khùng điên của má (do cái khùng điên của ba tạo ra)… thì
 ba chỉ có nước tiêu tán đường đó ba."
Chắc tía nghe cọp tôi gầm 
gừ, ông ấy hoảng, bèn xếp càng lại cho ngay thẳng, không ngang như cua 
nữa. Bác sĩ có báo trước rồi. Khi trị hormone, người đàn ông cũng sẽ 
chứng-đời y như khi người phụ nữ đến thời kỳ mãn kinh (menopause), nắng 
mưa thất thường, lúc nóng lúc lạnh, lúc vui lúc buồn, lúc đáng yêu ơi là
 đáng yêu, lúc đáng ghét ơi là đáng ghét… Không ai chịu nổi.
Có 
lúc tôi đã nghĩ… phát hiện bị ung thư phải chăng một tiếng còi "cảnh 
thức"?! Có thể họ đã nghĩ, "Ông ấy cũng sắp chết rồi, ghét làm chi nữa!"
 Hay là, "À không, hóa ra mình cũng không đến nỗi ghét hắn lắm! Tự nhiên
 nghĩ đến chia ly lại thấy sợ chia ly…" Như bà ngoại tôi là nữ hoàng 
giận lẫy. Bà giận ông tôi suốt cả đời. Nhưng khi ông tôi ngã bệnh sắp 
mất thì bà lại tỏ ra thương ông đến lạ thường. Lại những điều thế gian 
không thể hiểu!
Tôi lại ngẫm nghĩ, phải mà mình đừng đợi cho đến 
khi phát hiện có ung thư hay mắc một căn bệnh chết người nào đó để sửa 
chữa, yêu thương, hàn gắn, tha thứ cho nhau thì chính mình và bao nhiêu 
người xung quanh đã được hưởng biết bao hạnh phúc, không phải trải qua 
đắng cay chua xót nào cả, không hao phí một ngày sống vui nào cả!
Thành ra, căn bệnh ung thư, không chỉ mang đến những điều tiêu cực, xấu
 xa. Nó mang người ta lại gần nhau, nó còn giúp người ta nhận ra giá trị
 của hạnh phúc và sự sống,… Và khi ai đó may mắn ra khỏi căn ung thư và 
sống tiếp, họ sẽ hưởng bù lại những năm tháng hạnh phúc bị lãng quên.
Kết quả thử máu lần thứ tư của tía tôi cho ra chỉ số PSA là 5.6 - gần như của người bình thường là dưới 4.
Tía má tôi lấy nhau… để đếm coi, từ năm 72… vậy là được 44 năm. Ôi 
trời, gõ xong dòng chữ này thì tôi cũng giựt mình. Không thể là tình cờ 
được! Ông tía Hai lúa của tôi trải qua 44 lần xạ trị… Sao cũng lại 44?? 
Thiệt ngộ! Chẳng lẽ 44 lần đưa nhau lui tới nhà thương đó là 44 dịp để 
họ nhớ lại những gì đã sống với nhau, đã đối xử với nhau, ròng rã suốt 
44 năm qua? Những lần đầu đi làm xạ trị thì tôi có đi với tía má. Một 
khi chắc ăn mọi thứ đâu vào đó, và họ có thể tự túc, thì họ đã tự đi với
 nhau. Không biết trên đường đi, họ có (bắt chước tôi) làm việc tư tưởng
 với nhau không, nhưng hy vọng họ đã nối lại sợi tơ hồng và tìm cách 
sống hạnh phúc hơn mỗi ngày sau đó.
Như bao nhiêu chuyện cổ tích, chuyện gia đình Hai Lúa nhà tôi cũng có phần kết có hậu.
Cảm ơn Thượng Đế đã ban cho gia đình con những gì chúng con đang được 
nhận hưởng! Có những điều chúng con xin và được. Có những điều chúng con
 xin nhưng kết quả lại khác. Chúng con sẽ hiểu Thượng Đế có những sắp 
đặt riêng cho mỗi người chúng con, với ý nghĩa và giá trị riêng của nó.
Cầu mong bình an và hạnh phúc đến với đại gia đình Việt Báo và từng bạn đọc gần xa cho năm mới.
Anne Khánh-Vân


 
